پایگاه آموزشی تخصصی نوزاد و کودک

مراقبت مادرانه آغوشی چیست؟

KMC    روش خاص مراقبت از شیرخواران کم وزن ویا نوزادان نارس با وزن کمتر از 1500 گرم میباشد.در این روش کودک بطور مداوم توسط مادر در تماس پوست به پوست نگهداری میشودو منحصرا تا حد امکان با شیر مادر تغذیه میشود.KMC از بیمارستان شروع ودر خانه نیز ادامه می یابد.

تاریخچه:

این روش برای اولین بار توسط  ری و مارتینز  در بوگاتای کلمبیامعرفی شد.که به عنوان جایگزینی برای مراقبت انکوباتوری ناقص ونامتناسب از نوزادان نارس که بر مشکلات اولیه فائق آمده بودندوفقط نیازهای تغذیه ای و رشدی داشتند اجرا شد. تقریبا دو دهه تحقیقات و تجربه نشان داده است که کاربرد KMC فراتراز یک جایگزینی برای مراقبت انکوباتوری است . بیشتر تجربیات  و تحقیقات منتشر شده در مورد KMC از مراکز بهداشتی و مکانهائی که مراقبت به کمک کادر بهداشتی ماهر به اجراء در آمده ، جمع آوری شده است. همچنین سازمان بهداشت جهانی این روش را به عنوان یک روش مراقبت نوزاد نارس ، در سراسر جهان تایید نموده و آنرا قابل اجرا بیان کرده است و همچنین اعلام نموده است که از این روش می توان برای نوزادان رسیده هم سود جست.

ضرورت و اهمیت:

همه ساله حدود 20 میلیون نوزاد با وزن پایین متولد میشوند.آمار تولد نوزادنارس یادارای اختلال رشد،در کشورهای کمتر توسعه یافته بسیار بالاست. اساساٌاین کشورهادرصد بالایی از مرگ و میر نوزادان را به خود اختصاص میدهند که تناوب و چگونگی توزیع آن با فقر این کشورها در ارتباط است.بنابراین مراقبت از چنین نوزادی ، باری بر سیستمهای اجتماعی و بهداشتی جامعه دارد.برای بسیاری ازنوزادان نارس مراقبتهای پزشکی خاص مورد نیاز است . مراقبت مادرانه آغوشی(KMC) روش موثری برای برآوردن نیازهای گوناگون نوزادازقبیل حفظ درجه حرارت، تغذیه، محافظت از عفونت ، ایمنی ، عطوفت و تطابق بهتر وزودتر عمل بلع و ساکینگ و تنفس است.

اجزاء:

1- تماس پوست به پوست :تماس پوست به پوست ممتد ومستمر بین مادر و نوزادش ، جزء اساسی KMC است.نوزاد بر روی سینه مادر و بین پستانهای او قرار داده میشود.

2- تغذیه انحصاری با شیر مادر:شیر خوار در KMC منحصراً با شیر مادر تغذیه میشود.

3-  حمایت از ارتباط عاطفی نوزاد و مادر

مزایا

فواید KMC برای نوزادان:

1- تمام کودکان در تماس پوست به پوست ،زودتر از انکوباتور به وضعیت ثبات میرسند.

2- تنفس منظم تری دارند وکمتر مستعد ابتلا به آپنه می باشند.

3- نوزاد در این روش ،در مقابل عفونتهای بیمارستانی مصون میماند.و همچنین سبب کاهش ابتلاء به بیماریهای حاد چون ذات الریه در طی دوره نوزادی می باشد.

4- تماس پوست به پوست طولانی بین مادر و نوزاد نارس و یا کم وزن ، کنترل دمایی موثری با احتمال کاهش خطر هیپوترمی را ایجاد مینماید.

5- ضربان قلب نوزاد دارای ریتم وسرعت منظمی میباشد.

6- تغذیه انحصاری از پستان و استفاده از تمامی فواید شیر مادربرقرار می شود . .

7- این بچه ها روزانه 30 گرم رشد می کنند که سه برابر رشد در انکوباتور میباشد.

9- در این روش نوزاد کمتر گریه می کندو استرس  کمتری دارد که این امر باعث افزایش هورمون سوماتواستاتین میشودکه موجب میشود خونریزی مغزی (که در نوزادان نارس امری  شایع است)کمتر روی دهد.

10- پیوندعاطفی بین مادرونوزاد زودتربرقرارمی شود. یعنی بچه از پایداری خلقی دراز مدت برخوردار می شود.

11- رشدوتکامل مغز به بهترین نحو صورت می گیرد.

12- منظم شدن ریتم خواب و بیداری نوزاد.

13- KMC ایی شبیه مرفین در مغز این نوزادان ترشح میشود که باعث تسکین دردهای شدید در شیرخوار می شود.

فواید KMC  برای مادران:

۱- تماس پوست به پوست در موقع تولد به مادر کمک می کند که بلافاصله با فرزندش مأنوس گردد.

2- در این مادران اکسی توسین بیشتر ترشح می گردد که خود باعث آرامش مادر و کمک به ترشح تولید شیر می گردد.

3- شیردهی باعث آزاد شدن هورمونهایی می شود که موجب انقباض رحم و کاهش خونریزی ناشی از زایمان میگردد.

4- در زایمانهای زودرس مادر احساس گناه  و هیجان می کندو مستعد افسردگی بعد از زایمان میباشد.گرفتن بچه در تماس با قفسه سینه اش به او کمک میکند که بتواند ادامه سن حاملگی فرزندش را کامل کند و امکان مراقبت بهتری به او بدهد همچنین باعث افزایش اعتماد به نفس و رضایت عمیق در مادر می شود.

5- در این روش مادر قادر است زودتر حرکت کند و هر چه سریعتر به زندگی عادی و روزمره خود باز گردد.

6- مادر وکالت فرزندش را به عهده میگیرد و وی در رأس تیم مراقبت کننده نوزادش قرار می گیرد.

7- مادر از دوره های خواب عمیقتر و منظم تری برخوردار میشود.

قابل ذکر است که در این روش پدر هم می تواند مشارکت داشته باشد (به خصوص در موارد چند قلویی) و با انجام مراقبت کانگورویی بیشتر احساس آرامش و راحتی کندو ارتباط عاطفی بهتری با فرزندش برقرار خواهد نمود.